Broer of mecenas?

Bovenaan dit artikel treft u een schilderij van een man in een roeiboot. De man is niet zomaar iemand, het is Gerrit, de oudere broer van kunstschilder Marinus Heijnes. Deze Gerrit blijkt buitengewoon belangrijk te zijn geweest voor de carrière van Marinus als kunstschilder. Het is uniek dat dit mooie kunstwerk en het werk hieronder te zien zal zijn op de tentoonstelling Virtuoze Kagerplassen, najaar 2023 bij Warmelda te Warmond.

Geen staatssteun

Voordat in 1949 in Nederland de Sociale Bijstand voor Beeldende Kunstenaars – als voorloper van Beeldende Kunst Regeling (BKR, 1956) – in het leven werd geroepen moest je als kunstenaar zelf je kost verdienen. De generatie kunstschilders waar Marinus Heijnes deel van uit maakte hadden vaak geen eenvoudig bestaan. Er was geen overheid die gegarandeerd de gemaakte kunstwerken opkocht. Beroepskunstenaars zoals Marinus Heijnes die naast het leven als kunstschilder geen andere baan hadden waren volledig afhankelijk van de gunst van de koper voor verkoop van hun werk. Tijdens de jaren na de eerste Wereldoorlog draaide de economie slecht en was de markt van schilderkunst uiterst schraal. Het leven als kunstenaar zal niet altijd een vetpot zijn geweest. Toch heeft Marinus op een knappe manier zijn hoofd boven water weten te houden en zijn gezin met vier kinderen kunnen groot brengen.

Ruilkunst

We hebben al eerder aandacht geschonken aan de zogenaamde ruilkunst, bijvoorbeeld bij de tentoonstelling in 2012 op Kaageiland. Heijnes betaalde niet alleen de visboer en de kruidenier met zijn schilderijen, ook de betaling van een verbouwing van zijn atelier gebeurde in 1930/1931 in natura. Op deze manier zijn veel schilderwerken van Heijnes in bezit gekomen van ondernemersfamilies op en rond De Kaag.

Mecenas

Marinus Heijnes was in de gelukkige omstandigheid dat zijn broer Gerrit op roei-afstand woonde. Gerrit was succesvol ondernemer met zijn drukkerij in Amsterdam en woonde sinds 1921 in Sassenheim aan de vaart naar de Kagerplassen. Gerrit hielp zijn broer financieel toen hij zich op Kaageiland wilde vestigen en daar een atelier wilde bouwen. Het verhaal gaat dat, als het geld in het gezin Heijnes weer eens op was, Marinus met een paar schilderijen met zijn roeiboot naar Sassenheim vertrok om deze aan broer Gerrit te verkopen. Je kunt achteraf constateren dat Gerrit de mecenas was van zijn broer Marinus. Net zoals Theo van Gogh zijn broer Vincent financiële ondersteuning bood, zodat Vincent zich op de schilderkunst kon richten. Met dank aan een van de kleinkinderen van Gerrit zijn nu enkele van de werken eenmalig in een tentoonstelling te bewonderen.