In de jaren na de 2e Wereldoorlog is Marinus Heijnes regelmatig naar Zweden geweest. Zijn zoons Theo en Felix vestigden zich daar en Marinus ging er graag naar toe om er te werken. We weten dat hij in 1947 samen met Theo een duo-tentoonstelling heeft gehouden in Småland en dat er in 1953 in een Zweedse krant nog een artikel over hem heeft gestaan. We kennen van Heijnes ook werk uit Stockholm, Nässjo, Jonköpping, en Skärgården en we beschikken over diverse brieven die naar Nederland zijn gestuurd in die jaren, waarop plaatsen als Langosa en Kortebo staan vermeld. Zweden neemt een belangrijke plek in van zijn naoorlogse oeuvre waar we nog relatief weinig van hebben terug gevonden.

Dit voorjaar hebben we weer enkele puzzelstukjes die we kunnen toevoegen. Iemand stuurde ons uit Zweden foto’s van vijf schilderijen, die haar vader in de jaren vijftig had gekocht bij een bevriende antiekhandel in Värnamo.

Van deze 5 schilderijen zijn er 2 opmerkelijk. Niet omdat het geen duidelijke Heijnes schilderijen zijn. Integendeel. Het zijn herkenbare werken, duidelijk van de hand van Heijnes. Maar opmerkelijk omdat het geen “Zweden” werk is maar lijkt op veel ouder werk uit de jaren tien, twintig of dertig. Hoe komen schilderijen uit die periode zoveel jaar later in Zweden te koop, in combinatie met nieuwere werken? Wij denken dat het goed mogelijk is dat Heijnes een aantal van zijn onverkochte werken naar Zweden heeft meegebracht en ze alsnog heeft weten te verkopen. Achterop zien we ook met potlood, in het handschrift van Heijnes zelf, een prijs in Zweedse Kronen. Als deze theorie klopt, zouden er in Zweden nog meer oude werken van Marinus Heijnes kunnen circuleren.

Het gaat om werken van Venetië en Rivièra, beiden werk uit de periode 1910-1930. Wij waren zelf heel verrukt bij het zien van nóg een Venetië schilderij. Wij verkeren jaren in de veronderstelling dat alleen wij een werk bezitten uit de jaren dat Heijnes op zijn “grand-tour” was, maar er is er blijkbaar nog zo een, bijna identiek maar net even anders. En het werk van de Rivièra is er vrijwel zeker ook een uit de eerste decennia van de twintigste eeuw.

Het derde werk stelt een tafereel voor dat gemaakt lijkt te zijn op het eiland Gotland in de Oostzee. Wij wisten niet dat Marinus op dit eiland is geweest en dachten bij het zien van de foto eerst aan een Bretons landschap. Achterop is te lezen dat het Gotland voor stelt, er staat iets als “Gotland 11 Från Snäckared i staden”, de betekenis is nog niet helemaal duidelijk maar mogelijk gaat het om het gehucht Snäck ten noorden van Visby. Na bestudering van foto’s van Gotland lijkt dat toch zeker mogelijk.

Het vierde werk betrof een stilleven van enkele rozen op een glazen vaas. Een dromerig werk, zoals hij vaker maakte.

Het laatste schilderij tenslotte kwam bij ons als volstrekt onverwacht en buitengewoon bijzonder uit de lucht vallen. Het was namelijk niet een schilderij van Marinus Heijnes, maar van zijn vrouw Charlotte! Wij hebben nooit geweten dat zij ook schilderkwaliteiten had, maar als ik het schilderijtje zo van de foto bekijk, kon ze goed met de kwast overweg. Het bosje korenbloemen hadden we eerder bij Heijnes zelf gezien, in een andere opzet en op een andere vaas maar ontegenzeglijk heeft Charlotte een werk van Marinus als voorbeeld gehad. We zullen nooit meer weten of Marinus zijn vrouw ook heeft geholpen met schilderen. Of andersom… Hieronder het schilderij van Marinus, waar het ons aan doet denken. Een ongesigneerd werk, dat dan weer wel…